İNSANİ YARDIM KURULUŞLARINDA İSTİHDAMIN BOYUTLARI

İNSANİ YARDIM KURULUŞLARINDA

İSTİHDAMIN BOYUTLARI

Süleyman KURT*

1.İNSANİ YARDIM KURULUŞU

İnsani yardım kuruluşları, savaş, doğal afet, açlık, susuzluk, hastalıklar gibi nedenlerle yardıma ihtiyacı olanlara insani yardım ulaştırmak, toplamak, dağıtmak ve bu yardım faaliyetlerini organize etmek için kurulmuş kurumsal yapılardır. Yardım faaliyetlerini belirli bir disiplin dahilinde koordine eden ve ihtiyaç sahipleri ile yardımseverleri buluşturan köprü vazifesi gören kuruluşlar bu faaliyetleri belirli bir disiplin ve profesyonellikte gerçekleştirerek alanında önemli bir boşluğu doldurmakta ve sosyal refaha katkı sağlamaktadır.Aynı zamanda birer sivil toplum kuruluşu da olan İnsani Yardım Kuruluşları aşağıdaki temel özellikleri de bünyesinde barındırmaktadır.

1.1.Kar Amacı Gütmemek

Sivil Toplum Kuruluşları kişisel kâr veya kazanç için faaliyet göstermeyen kuruluşlardır.  Ancak bu kuruluşlar da sürekli olarak çalışanlar, yaptıkları işin karşılığında belli bir ücret alabilmektedir. Ayrıca gelir getirici faaliyetlerde bulunabilmekle beraber, elde edilen bu gelirleri üyelerine dağıtamazlar. (Seyyar, Ali ve Adalı, Ömer, Türkiye'de Yoksullukla Mücadelede STK'ların Rolleri ve Önemleri)

1.2.Bağımsızlık (Özerklik)

Sivil toplum kuruluşlarının siyasal iktidar karşısında bağımsız olmalarını ifade etmektedir. Bu bağlamda, bu kuruluşlara yasak uygulanmaması ve devlet tarafından yönlendirilmemeleri önemlidir. STK'lar ilgili yasalar veya üyelerin kurumsal denetim için yetki verdiği kurullarca denetlenmektedirler.

Bu durum, STK'ların merkezi ve mahallî idarelerden bağımsız oldukları anlamına geldiği gibi, kamu yararı konusunda siyasi partilerden farklı işleyişe sahip oldukları anlamına da gelmektedir. STK'lar her ne kadar devlet yapıları dışındaysa da, gerektiğinde devlet kurumları ile yakın işbirliği içine girebilmektedirler. (Seyyar, Ali ve Adalı, Ömer, Türkiye'de Yoksullukla Mücadelede STK'ların Rolleri ve Önemleri Sayfa 190)

1.3.Gönüllülük

STK'ların ayırt edici karakteristik özelliği gönüllülük esasına dayanmalarıdır. Bu nitelikleri, STK'lardan bireysel düzeydeki beklentiler ile yakından ilişkilidir. Sivil toplum kuruluşları içinde yer almaya kimse zorlanamaz. (Seyyar, Ali ve Adalı, Ömer, Türkiye'de Yoksullukla Mücadelede STK'ların Rolleri ve Önemleri Sayfa 190)

STK'ların kurulmasını öneren ya da engelleyen hiçbir yasal düzenlemenin olmaması gerektiği gibi, katılımın da gönüllü olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Kısacası, üye kabulünü esas alan ve üyelerinin demokratik katılımına imkân tanıyan kuruluşlar ancak sivil nitelik taşımaktadır. (Coşkun, Atayeter, Özilhan, Derya, ve Aslan, Şebnem, "Sivil Toplum Kuruluşlarında Bilgi Teknolojileri Kullanımının Örgüt Yapısı ve Performansına Etkileri)

1.4. Vizyona ve Bir İdeale Sahip Olmak

STK'lar, amaçları ve buna bağlı değerleri doğrultusunda gayretli faaliyetlerde bulunmaktadırlar. Genelde STK'ların hedefleri kendileriyle sınırlı değildir. İşsizlik, ayrımcılık, yoksulluk ve yabancı düşmanlığıyla mücadele, çevre, ticaret, kalkınma, sosyal refah, insan hakları ve gelişmekte olan ülkelere yardım gibi çeşitli konularda vatandaşların görüş ve isteklerine tercüman olmaktadırlar. Kısa ve uzun vadeli kampanyalar ve çeşitli etkinliklerle gündem oluşturmakta ve başka araçlarla sesini yeterince duyuramayanların sesi olarak hareket etmektedirler.

STK'ların temel amacı, devlet karşısında güçsüz kalan siyasal oluşumların arkasındaki toplumsal desteği artırmak ve bilinçli yurttaş katılımlarını güçlendirmektir. Dayanışma ve sosyal amaçlı bir hizmet üretimini ön plana çıkaran STK'ların gerçekleştirdiği faaliyetlerin en belirgin özelliği, yardımsever nitelikli kuruluşlar olmalarıdır. (Pekmezci, Mustafa, Gürsoy, Sivil Toplum Kuruluşlarında Yönetim ve Yönetici Profili)

  

2.İNSANİ YARDIM KURULUŞLARININ ÇALIŞMA ALANLARI

İnsani yardım kuruluşları aşağıdaki alanlarda çalışmalarını sürdürmektedirler. Bu

alanlara göre personel ve gönüllü istihdamı gerçekleştirilmektedir.

2.1.Acil Yardım Çalışmaları

İnsani yardım kuruluşları savaş, çatışma ve doğal afet gibi kriz durumlarına en hızlı şekilde müdahale ederek mağdurların acil ihtiyaçlarını karşılarlar.

Arama kurtarma çalışmaları ve teknik malzeme yardımları yapar, acil barınma ve ihtiyaç ünitelerinin kurulmasını sağlar, prefabrik konutlar, çadır kentler, geçici köyler, seyyar mutfak ve aşevleri, seyyar banyo ve tuvaletler kurmak suretiyle acil müdahalelerde bulunurlar.

2.2.Acil Sağlık Yardımları

Gezici sağlık hizmetleri, geçici sağlık tesisleri, ilaç ve tıbbi malzeme yardımları, sağlık taramaları, ameliyat ve diğer tedavi hizmetleri gibi hizmetler sunarlar. Doğal afet ve savaşların yaşandığı bölgelere yönelik yapılan çalışmalar da insani yardım kapsamında ele alınmaktadır.(www.ihh.org.tr)

2.3. Gıda Yardımları

Acil gıda programları, kurban programı, ramazan kumanya ve iftar dağıtımı çalışmaları ve geçici aşevleri, sürekli ihtiyaç bölgelerinde gıda dağıtımı gibi faaliyetlerin koordine edilmesi.

2.4.Kimsesiz Çocuklara Yardım Programları

Yetimhane kompleksi inşa edilmesi ve işletmeleri; savaş, deprem ve sair sebeplerle yetim kalan çocukların gıda, giyim, eğitim, sağlık, barınma vb. ihtiyaçlarının karşılanması faaliyetlerinin organize edilmesi. Kimsesiz çocuklar ile ilgili olarak çeşitli program ve projelerin gerçekleştirilmesi.

2.5.Barınma ve Giysi Yardımları

Prefabrik köy, çadır kentler, savaş ve doğal afetlerden dolayı yıkılan evlerin yeniden inşası, zarar görmüş evlerin tadilatı, ihtiyaç sahiplerine sürekli giysi dağıtımı gibi yardım faaliyetlerin organizasyonu.

2.6.İş - Meslek Edindirme Projeleri

Ailelere balıkçı tekneleri, çiftçilik, marangozluk, terzilik, boyama, nakış gibi meslek edindirme kursları ile ihtiyaç sahibi bölgelerde meslek kurslarının organize edilmesi.

2.7.Tesis ve Altyapı Yardımları

Kreş, ilköğretim kurumu, lise, üniversite, enstitü, gençlik merkezi, camii, ibadethane, yetimhane, kadın sığınma evleri ve benzer farklı tür ve düzeylerde kurumların inşası ve / veya tadilatı; fen laboratuarı, bilgisayar laboratuarı, kütüphane, spor salonu ve benzeri eğitim birimi inşa ve / veya tadilatı gibi çalışmaların organize edilmesi.

Su kuyuları ve atık su kanallarının yapımıyla ihtiyaç sahibi ülke ve bölgelerin altyapı çalışmalarının gerçekleştirilmesi.

2.8.Eğitim Araç Gereçleri Yardımları

Öğrencilere yönelik çantalar, eğitim setleri, okul kıyafeti, yardımcı ders araç gereci ve benzeri farklı mahiyetlerdeki eğitim materyalleri ihtiyaçlarının karşılanması, eğitim kurumlarında asli ve yardımcı ders araç gereçleri ihtiyaçlarının karşılanması gibi çalışmaların gerçekleştirilmesi.

2.9.Sağlık Yardımları

Sağlık tesis ve altyapı yardımları ile mobil poliklinik ve sağlık otobüsü, yerleşik hastane ve poliklinikler, geçici sağlık çadırları, ilaç ve tıbbi malzeme desteği, sahra çadırları, ambulans destekleri gibi organizasyonlarla sağlık yardımlarının sağlanması.

Ayrıca, katarakt ameliyatları, gönüllü sağlık personelinin bölgelerde istihdamı, bağımlılık yapan madde kullanan gençlerin rehabilitasyonu, AIDS hastalarının rehabilitasyonu, sağlık taramaları, koruyucu hekimlik çalışmaları gibi yardım faaliyetlerinin de gerçekleştirilmesi.

2.10.Kültürel Etkinlikler

Yine insani yardım kuruluşları yukarıdaki işlevlerinin yanı sıra panel, sempozyum ve uluslararası konferanslar düzenlemek, yaşanan sorunlara ilişkin raporlar hazırlamak, süreli yayınlar ve internet aracılığı ile kamuoyunu bilgilendirmek, kitaplar yayınlamak, miting ve basın açıklamaları yapmak, radyo ve televizyon programları hazırlamak, yarışmalar ve geceler düzenlemek gibi faaliyetler de gerçekleştirmektedir.

3.İNSANİ YARDIM KURULUŞLARININ ALT BİRİMLERİ VE ORGANİZASYON YAPISI

İnsani yardım kuruluşları kendi içerisinde birimlerden ve hiyerarşik bir yapıdan oluşmaktadır. Bu yapıların ilgili yardım kuruluşundaki konumuna göre istihdam boyutları değişiklik göstermektedir.

3.1. İnsani Yarım Kuruluşlarında Alt Birimler

İnsani yardım kuruluşları, işletmelere göre daha farklı bir organizasyon yapısı içermektedirler.

Buna göre ortalama bir yardım kuruluşunda şu birimler yer almaktadır;

 Ar – Ge Birimi, Arşiv, Basın Birimi, Bilgi İşlem Birimi, Dış İlişkiler Birimi, Gönüllü İlişkileri Birimi, Halkla İlişkiler Birimi, İdari İşler Birimi, Çağrı Merkezi Birimi, İnternet ve Web Birimi, Muhasebe Birimi,  Prodüksiyon Birimi, Satın Alma Birimi, Tanıtım Birimi, Yurtiçi Yardımlar Birimi olarak kategorize edilebilir. Bu birimlerin sayısı ve niteliği organizasyona özel olarak farklılaşabilir. (Yılmaz, İsmail, İnsan Kaynakları Uzmanı, Mülakat)

Buna göre ilgili birimlerin gerektirdiği ölçüde personel istihdamı sağlanmakta ve buna göre yapılandırılmaktadır.

  

3.2. İnsani Yardım Kuruluşlarında Organizasyon Yapısı

Yardım kuruluşlarında kurumsal hiyerarşi başkanlık sistemi şeklinde gerçekleşmektedir. Buna göre ortalama bir yardım kuruluşu aşağıdaki gibi bir organizasyon yapısına sahip olur.

·         Yüksek Denetleme Meclisi

·         Genel Başkan

·         Yönetim Kurulu

·         Başkan Yardımcılıkları

·         İcra Kurulu

·         Koordinatörlükler

·         Birimler

·         Personel

4.İNSANİ YARDIM KURULUŞLARINDA İSTİHDAM

4.1.Personel Seçiminde Aranan Özellikler

Bir insani yardım kuruluşunda profesyonel personel istihdam edileceği zaman öncelikle personelin kuruluşun taşıdığı hassasiyetlere bağlılığı, görevlendirileceği departmanın gerektirdiği teknik bilgileri ihtiva etmesi, ihtiyaç duyulan makine ve teçhizatı kullanma yeteneği gibi konulara dikkat edilmektedir.(Yılmaz, İsmail İ.K. Uzmanı, Mülakat)

Ayrıca görevlendirileceği bölüm ile ilgili olarak edinmiş olduğu piyasa tecrübesi de dikkat edilen hususlar arasında yer almaktadır.

  

4.2. Yardım Kuruluşlarında Nitelikli İnsan Faktörünün Çalışmalara Katkısı

Yetişmiş iş gücünün yardım kuruluşlarındaki önemi, bu çalışmaların daha başarılı sürdürülebilmesi için önemli bir unsur olmaktadır. Bu konuda teknik alanlarda istihdam edilen personelin işin gerektirdiği teknik yeterliliğe sahip olması, yardım çalışmalarının daha sorunsuz ve daha başarılı sürdürülebilmesi, dolayısıyla da daha fazla ihtiyaç sahibi kimseye ulaşılabilmesi anlamına gelmektedir. Alanında mesleki yeterliliğe sahip kişilerin personel olarak kurumlara katkıları önem arz etmektedir.

4.3. İnsani Yardım Kuruşlarında Profesyonel Yöneticiler

STK’larda görev alanların tümü gönüllü sıfatını taşımayabilir, bunların içinde ücretli çalışanlar da bulunmaktadır. Ücretli çalışanlar içindeki üst kademe yönetimde yer alanlar, “profesyonel yönetici” olarak adlandırılmaktadır. Bunların yanında bir de ücretli çalışanlar vardır. Bunlara da, “profesyonel çalışanlar” denmektedir. Profesyonel yöneticiler, STK’da yönetim işini belirli bir ücret karşılığında icra eden kişilerdir.

Profesyonel yöneticiler, -işlerin uzmanlıklara göre paylaşıldığı organizasyonlara sahip olan STK’larda- genel müdür, genel koordinatör ve genel sekreter gibi sıfatlar taşıyan, tüm profesyonel kadronun etkin yönetimini üstlenen ve bu konuda STK’nın yönetim kuruluna karşı sorumlu olan kişilerdir. Yine, STK’nın çalışma alanına ve ihtiyaçlarına göre, bu yöneticilerin altında çalışan -mali, idari, teknik, vb. işlerden sorumlu- yardımcılar ve bu yardımcıların altında da her bir çalışma biriminin koordinasyonunu üstlenen diğer kişiler profesyonel çalışanlar grubunda yer almaktadır.(Güder, Nafiz; STK’lar için İletişim ve Kampanya Hazırlama Rehberi. 26.01.2007)

  

4.4. İnsani Yardım Kuruşlarında Profesyonel Çalışanlar

STK çalışanları kavramıyla; bir STK’nın işlevini yürütebilmek için ihtiyaç duyduğu, STK yönetim kurulunun belirlediği görev tanımı çerçevesinde tam zamanlı, yarı zamanlı ya da proje bazlı olarak çalışan, emeğinin karşılığını belli bir ücretlendirme politikası çerçevesinde para ve sosyal haklar şeklinde alan profesyonel çalışanlar -uzman, yönetici, destek kadrosu, vb- anlatılmaktadır.

Ücretli çalışanlar, kurumlaşmış STK’ların ayrılmaz ve vazgeçilmez unsurlarıdır. Bununla birlikte özel kuruluşlardan farklı olarak, STK’ların yalnızca çalışanı durumunda değildirler. STK’nın ana amaç ve ideallerine inanmış, mesai saatleri dışında da çalışmaya hazır ve istekli kişiler olmaktadırlar. Pek çok STK’da, ücretli çalışanlar aynı zamanda STK’nın üyesidir. Dolayısıyla, STK politikalarının belirlenmesinde oy hakkına da sahiptirler. (Güder, Nafiz; STK’lar için İletişim ve Kampanya Hazırlama Rehberi. 26.01.2007)

5.İNSANİ YARDIM KURUMLARINDA KARİYER PLANLAMASI

5.1.Kariyer Kavramı

Kariyer; hedeflerin ve yapılmak istenilenin toplamıdır. İş hayatında, en yakından, en uzak noktaya kadar belirlenen amaçların bütünü kişinin kariyeridir. Kariyer; çalışmalar yanında alınan eğitimler, kendini kişisel ve mesleki olarak geliştirme sürecinin tamamıdır.

Kariyer; sonu olan bir süreç değildir. Tüm iş hayatı boyunca yapılanlar ve planlamalar bu sürece dahildir. Planlama yapmak, sürecin ilk adımıdır. Yapılan planlar, planlama yapan kişiyi tüm kariyer hayatı boyunca taşımayabilir. Bunun nedeni kariyer planlarının sosyal ve ekonomik değişimlerden etkileniyor olmasıdır.

  

5.2.Sivil Toplum Örgütlerinde Kariyer Planlaması

Bir Sivil Toplum kuruluşu da sayılan İnsani yardım kuruluşlarında kariyer yapmak için öncelikle gönüllü çalışmaya yatkın, maddi değerlerden çok manevi tatmine önem veren bir kişilik yapısına sahip olmak gerekiyor. Yoğunluk olarak özel sektörde çalışmaktan farkı yok. Uluslararası olanlar kurumların dışında, herhangi bir departmanda memur veya birim başkanıyken, müdür olmanın kısmi ücret ve sıfat değişikliğinin ötesinde bir şey getirmediğine inananlar olsa da artık bu yeni dönemde üçüncü sektör denilen bu yapılar ciddi kariyer olanakları vaat etmekteler.

Birçok STK yöneticisi, bu kurumların kariyer vaat ettiğini, etmesi gerektiğini söylüyor. STK’lar çoğunlukla yeni mezun gençler için staj veya yarı zamanlı iş olanakları sağlıyor. İleride bu kurumlardaki kariyer fırsatları daha da artacak. Eğitimli gençlerin bu kuruluşlarda çalışmaları sivil toplumun gelişmesine de katkı sunacaktır.

Sivil toplumcular son yıllarda gençlerin STK’lara ilgisinin artmaya başladığını söylüyor. Ancak elbette bazı şeylerden fedakârlık etmek gerekiyor. Üniversitede okurken STK’larda gönüllü çalışma sayesinde sosyal sorumluluk bilinci yerleşebilir.

Genel olarak konusunda uzman kişilere STK merkezlerinin idari kadrolarında ve AB Fonları kapsamında gerçekleştirilen projelerde kariyer olanağı var. Genel sekreterlik, danışmanlık gibi görevlere gelinebiliyor.

Uluslararası sivil toplum kuruluşlarındaki kariyer fırsatları ise daha fazla. Örneğin uluslar arası bir yardım kuruluşunda çalışanların yardım faaliyetleri için başka bir ülkeye geçiş yapılabiliyor. Ancak bu gibi uluslar arası yardım kuruluşlarında görev almak yada profesyonel çalışmak çokuluslu bir şirkete girmekten çok da farklı değil.

Bir de şöyle bir durum var. STK’larda çalışan birçok kişi master, doktora ya da bir süre tecrübe kazandıktan sonra bu kurumlardan ayrılmak istiyor. STK’lara geçici çalışma alanları olarak bakılıyor. Bunun en önemli sebebi tabi ki ücret. Kâr amacı gütmeyen bu kuruluşlar üye aidatları ile yapılan aktivitelerle kazanılan sponsorluk ve katılım gelirleri ile idare ediliyor, bütçelendiriliyor. Bu yüzden ücret skalaları piyasa ortalaması altında kalıyor.

Sonuç olarak yeni mezun gençler bir sivil toplum kuruluşunda çalışarak deneyim ve sosyal çevre edindikten sonra farklı iş olanakları aramaya başlıyorlar.(www.yenibiris.com)

6. İNSANİ YARDIM KURULUŞLARINDAN ÖRNEKLER VE İSTİHDAM KOŞULLARI

6.1. İHH İNSAN YARDIM VAKFI - TÜRKİYE

6.1.1.Vakfın Kuruluşu

İHH İnsani Yardım Vakfı, bölge ve ırk fark gözetmeksizin dünyanın her hangi bir yerinde sıkıntıya düşmüş, felakete uğramış, zulüm görmüş, aç ve açıkta kalmış, savaş, tabi afet gibi sebeplerle mağdur olmuş yaralanmış, sakat kalmış, evsiz, yurtsuz, tüm insanlara insani yardım ulaştırmak ve bu insanların temel hak ve hürriyetlerinin ihlal edilmesini önlemek üzere 1992 yılından beri çalışmaktadır.

Gönüllü faaliyetlerle başlayan ve 1995 yılında kurumsallaşan bu çalışmalar kısa süre içinde beş kıtada 120 ülke ve bölgeye yayılmış ve Türkiye’den tüm dünyaya ulaşan bir hayır köprüsü olmuştur.

6.1.2.Vakfın Personel Alımında Dikkat Edilen Hususlar

Öncelikle güven esas alınmaktadır. Yapılan işin güvene dayalı olması hasebiyle insani yardım kuruluşlarının istihdam ettiği personelde aranan en önemli özelliğin güven olması gerektiğini düşünen vakıf,  personel alımında ilk öncelikli olarak güven faktörünü ele almaktadır. Sonra iş konusunda alınacak pozisyona uygunluk, sorumluluk alma arzusu, yetenekli olması ve eğitime açık olması gibi hususlar dikkate alınmaktadır. Bunların yanı sıra sivil toplum örgütü bilincinin olması da vakfın öncelikleri arasında yer almaktadır.

  

6.1.3.Vakfın Organizasyon Şeması

Vakıf genel başkanlık, başkan yardımcılıkları, koordinatörlükler ve birim başkanlıkları ile bunlara bağlı personellerden oluşan bir hiyerarşik yapıyla yönetilmektedir. Çalışmalar bu disiplin dahilinde sürdürülmektedir.

6.1.4. Vakfın Alt Birimleri ve Birimlerde İstihdam Politikası

Vakfın alt birimleri organizasyon şemasındaki gibi şekillenmekte ve alt birimler belirlenen çalışma alanlarında hizmet vermektedir. Buna göre Genel başkanlık altında İletişim, İdari işler, Muhasebe, Acil Yardım, Dış İlişkiler gibi bölümler ve alt unsurları çerçevesinde hizmet vermektedir.

Bu bölümlerin alt birimleri de olmakta, buna göre gerekli birime, birimin gerektirdiği teknik yeterliliğe sahip elemanlar yerleştirilmek suretiyle istihdam oluşturulmaktadır.

6.1.5.Kuruluşun Mesai Saati ve Çalışma Koşulları

Normal mesai saatleri uygulaması vardır. Sabah 09.00’da başlayan çalışma saatleri normal şartlar altında akşam 18.30’da bitmektedir. Fakat kurumun sivil toplum örgütü ve daha da önemlisi bir acil yardım kuruluşu olması hasebiyle personelimizin mesai dışında da çalışmalara katkı sağlamakta ve mesai dışındaki fazla çalışmalar gönüllülük esasına dayanmaktadır. Ayrıca kriz dönemlerinde çalışanların fedakârlıklarının yanı sıra gönüllülerin de yoğun katkıları olmaktadır. (Yılmaz, İsmail, İHH İnsan Kaynakları Müdürü - Mülakat)

6.2.KIZILAY - TÜRKİYE

6.2.1.Derneğin Kuruluşu

11 Haziran 1868 tarihinde “Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti” adıyla kurulan Kızılay, 1877’de “Osmanlı Hilali Ahmer Cemiyeti”, 1923’de “Türkiye Hilal-i Ahmer Cemiyeti”, 1935’te “Türkiye Kızılay Cemiyeti” ve 1947’de “Türkiye Kızılay Derneği” adını almıştır. (www.kizilay.org.tr/kurumsal)

6.2.2. İstihdam ve İşe Alım Süreci

 Türk Kızılayı’nda işe alım sürecinin amacı pozisyon profilinin gerektirdiği mesleki bilgi ve özel yetkinliklere sahip; değişime hızlı uyum sağlayan, yaratıcı, çok yönlü, katılımcı, kendisini ve çevresini sürekli geliştirerek kuruluşa katma değer sağlayacak ve kurum kültürü ile uyumlu en uygun personeli seçmektir.

6.2.3.Performans Değerleme Sistemi

Türk Kızılayı’nda Performans Yönetim Sistemi, çalışan performansından kurumsal performansa uzanan bir döngü içerisinde yapılandırılmıştır. Kuruluşta performans değerlendirmesi, 1 yıl içerisinde 6 aylık iki değerlendirme döneminden (Ocak-Haziran: Ara Değerlendirme / Temmuz-Aralık: Sonuç Değerlendirmesi) oluşmaktadır.

Performans değerlendirmesi sonucunda yüksek performanslı çalışanlar ödüllendirilirken, başarı göstergesi düşük çalışanları da mesleki ve kişisel gelişim eğitimleri ile desteklenmektedir.

  

6.2.4.Derneğin Ücret Politikası

Türk Kızılayı Ücret Yönetim Sistemi; pozisyon ve pozisyonun gerekliliklerine göre ücretlendirmeyi esas almaktadır. İş Analizi ve İş Değerleme çalışmaları neticesinde Pozisyon Profilleri tanımlanmış, sonrasında pozisyonlar fonksiyon, risk ve yeterliklerine göre kadroların temel ücretleri belirlenmiştir. Ayrıca her pozisyon üstlendiği sorumluluğa göre tekrar analiz edilmiş, görev alacakları faaliyet alanı ve fonksiyonu pozisyonun ücretine ek tazminat olarak eklenmiştir.

Ücret Yönetim Sistemi ile belirlenen pozisyon ücretleri asgari ücret katsayılarına sabitlenmiştir ve asgari ücret artışı oranında güncellenir.(www.kizilay.org/kurumsal)

6.2.5.Derneğin Organizasyon Şeması 

Afet Müdahale ve Yardımlar Yönetimi

Kan Hizmetleri Bölümü

Eğitim Hizmetleri Bölümü

Teşhis ve Tedavi Hizmetleri Bölümü

Gençlik Hizmetleri Müdürlüğü 

İktisadi İşletmeler - Çadır Üretim

İktisadi İşletmeler - Mineralli Su 

6.2.6.Kuruluşun Mesai Saati ve Çalışma Koşulları

Normal mesai saatleri uygulaması vardır. Sabah 09.00’da başlayan çalışma saatleri normal şartlar altında akşam 17.30’da bitmektedir.

  

6.3. WEFA - ALMANYA

6.3.1.Kuruluşu

WEFA Uluslararası İnsani Yardım Organizasyonu bir grup gönüllü tarafından 2006 yılının Ağustos ayında Almanya’nın Köln şehrinde kurulmuştur. Kurucuları Türk kökenli Alman vatandaşlarıdır. Alman makamları tarafından toplum yararına çalışan dernek statüsünü kazanmıştır.

WEFA, politik bir faaliyeti olmayan bağımsız bir insani yardım organizasyonudur. Kuruluşunu üzerinden henüz 5 yıl geçmesine rağmen 55 ülkede insani yardım çalışması yapan bir kurum olmuştur.

Savaş, açlık ve doğal afetler neticesinde gönderdiği acil yardımların yanı sıra WEFA’nın geliştirdiği daimi yardım projeleri de vardır. Az gelişmiş ülkelerde genellikle 3 ana sorun bulunmaktadır; fakirlik, eğitim ve sağlık sorunları. WEFA, daimi yardım projelerini bu 3 ana sorunun çözümü için geliştirmiştir. Bu projeler şunlardır; Zekât ve fitre dağıtımı, gıda paketleri, toplu yemekler, bayram hediyeleri, kırtasiye yardımları, Kurban kampanyaları, yetim sponsorluğu, yetim giydirme, yetimhaneler, su kuyuları, katarkt ameliyatları, tıbbi malzemeler, sağlık merkezleri, tekerlekli sandalye dağıtımları, ekmek fırınları, battaniye ve kışlık elbise dağıtımları. WEFA’nın önemsediği projelerden biri de “Gelir Temini Projeleri”dir. Muhtaç ve mağdurların kendi geçimlerini kimseye muhtaç olmadan kendilerinin sağlamasına yönelik geliştirilen projelere bir kaç örnek şunlardır; büyükbaş hayvan dağıtımı, keçi dağıtımı, Rikşa taksi, dikiş makinesi, mikro kredi, hayvancılığı destekleme v.s.

WEFA, dünyanın bir çok coğrafyasına yardım ulaştırırken içerisinde yaşadığı toplumun problemlerine de duyarsız kalmayarak lokal projeler geliştirdi. Bunlar; WEFA Aile Okulu adı altında başlatılan seminerler ve haftalık aile danışmanlığı, okul ziyaretleri, hastane ve yaşlılar yurdu ziyaretleri, yardım bilinci seminerleri, yetim buluşmaları, hayır kahvaltıları, kermesler ve çeşitli salon toplantıları. (Aydin, Musab, Wefa Genel Başkanı)

6.3.2. Personel Alımında Dikkat Edilen Hususlar

Öncelikle güven esas alınmaktadır. Yapılan işin güvene dayalı olması hasebiyle insani yardım kuruluşlarının istihdam ettiği personelde aranan en önemli özelliğin güven olması gerektiğini düşünen vakıf,  personel alımında ilk öncelikli olarak güven faktörünü ele almaktadır. Sonra iş konusunda alınacak pozisyona uygunluk, sorumluluk alma arzusu, yetenekli olması ve eğitime açık olması gibi hususlar dikkate alınmaktadır. Bunların yanı sıra sivil toplum örgütü bilincinin olması da vakfın öncelikleri arasında yer almaktadır.

6.3.3.Derneğin Organizasyon Şeması

Yönetim kurulu, Genel Başkan ve birimlerden oluşan bir hiyerarşi söz konusudur.  Genel başkana bağlı olarak Muhasebe, Dış İlişkiler, Yetim Birimi, Tanıtım, Projeler, Etkinlikler, Halkla İlişkiler birimlerinden oluşmaktadır.

6.3.4.Derneğin İstihdam Koşulları

Alman yasalarının ön gördüğü çerçevede işe alım süreci resmi prosedüre uygun olarak gerçekleştirilmekte, istihdam edilen personelin pozisyonuna uygun şartlarda maaş ve özlük hakları tayin edilmektedir. Gerekli eğitim ve teçhizat desteğinin de sunulduğu kurum, yaklaşık olarak 11 kişi personel olarak istihdam etmektedir. Bunun dışında yine yaklaşık 15-20 kişi kadar gönüllü istihdam edilmekte, bu gönüllüler için her hangi bir ücret ödenmemektedir.

6.3.5.Derneğin Mesai Saati ve Çalışma Koşulları

Normal mesai saatleri uygulaması vardır. Sabah 09.00’da başlayan çalışma saatleri normal şartlar altında akşam 17.00’da bitmektedir. Fakat kurumun sivil toplum örgütü ve daha da önemlisi bir acil yardım kuruluşu olması hasebiyle personel mesai dışında da çalışmalara katkı sağlamakta ve mesai dışındaki fazla çalışmalar gönüllülük esasına dayanmaktadır. Ayrıca kriz dönemlerinde çalışanların fedakârlıklarının yanı sıra gönüllülerin de yoğun katkıları olmaktadır.(Aydın, Musab, Wefa Genel Başkanı)

6.4. ZAKAT FOUNDATION OF AMERICA - ABD

6.4.1.Kuruluşu

Amerika Zekat Vakfı (ZF) ihtiyaç sahibi insanlara yardımcı olan uluslararası bir hayır kuruluşudur. Amacı, ihtiyaç sahiplerinin acil ihtiyaçlarını karşılamak, Müslümanların zekat ve sadakaları aracılığıyla karşılamaktır.

Ayrıca yine kurumumuza yapılan bağış desteği ile dünyanın en fakir insanlarının özgüvenlerini sağlamak ve ihtiyaçlarını gidermektir. (http://www.zakat.org/about_us)

6.4.2.Personel Seçiminde Aranan Özellikler

Uluslar arası yardım çalışmalarının gerektirdiği özellik ve niteliklere uygun, gerekli eğitim koşullarının yerine getirildiği ve nitelikli personel istihdam edilmektedir. İngilizcenin dışında en az bir yabancı dil bilme zorunluluğu ve istihdam edileceği departmana ait teknik bilgilere vakıf olunması gibi asgari standartlar aranmaktadır. Kuruluşun çalışma ilk ve prensiplerine uygun, benimsemiş kişilerden oluşan kadroda aranan en önemli iki temel özellikten biri güven, diğeri ise başarıdır.

6.4.3.Mesai Saatleri ve Çalışma Koşulları

Kurum, Pazartesi–Cumartesi arası ve sabah 09:00 ila 17:00 arasında hizmet vermekte, öğle arası ise 13:30 dan 14:30’a kadardır. Tüm personel kurum tarafından yasaların gerektirdiği sosyal haklardan faydalandırılmakta ve maaş düzeyleri gösterilen performans ve verilen sorumlulukla orantılı olarak tayin edilmektedir.

6.4.4.İnsan Kaynakları Planlaması Kriterleri

Standart personel planlaması yıllık olarak ele alınmakta olan kurum, gelecek yıl için açmayı öngördüğü birimler ve bu birimlere uygun personeli planlayarak alım yapmakta ve gerekli eğitimlerle oryantasyon sürecini desteklemek ve hızlandırmaktadır.

Ayrıca acil ve beklenmeyen zamanlarda ortaya çıkan istihdam ihtiyacını da ara alımlarla çözümlemektedirler.

6.4.5.Alt Birimleri ve Çalışma Alanları

Kurum aşağıdaki alt birimlerden oluşmaktadır.

Projeler

Muhasebe

Bağış Toplama

Halkla İlişkiler

İdari İşler

Kurum Amerikan yasalarının ön gördüğü çerçevede uluslar arası insani yardım faaliyetleri gerçekleştirmekte olduğundan, buna uygun istihdam oluşturmakta ve buna uygun departmanlardan oluşmaktadır. (Demir, Halil, Zakat Genel Başkanı Mülakat)

KAYNAKÇA

•          Aydin, Musab, Wefa Genel Başkanı

•          Coşkun, Atayeter, Özilhan, Derya, ve Aslan, Şebnem, "Sivil Toplum Kuruluşlarında Bilgi Teknolojileri Kullanımının Örgüt Yapısı ve Performansına Etkileri

•          Demir, Halil, Zakat Genel Başkanı Mülakat

•          Güder, Nafiz; STK’lar için İletişim ve Kampanya Hazırlama Rehberi. 26.01.2007

•          http://www.zakat.org/about_us

•          Pekmezci, Mustafa, Gürsoy, Sivil Toplum Kuruluşlarında Yönetim ve Yönetici Profili

•          Seyyar, Ali ve Adalı, Ömer, Türkiye'de Yoksullukla Mücadelede STK'ların Rolleri ve Önemleri

•          Seyyar, Ali ve Adalı, Ömer, Türkiye'de Yoksullukla Mücadelede STK'ların Rolleri ve Önemleri Sayfa 190

•          www.ihh.org.tr

•          www.kizilay.org.tr/kurumsal

•          www.yenibiris.com

•          Yılmaz, İsmail, İHH İnsan Kaynakları Müdürü - Mülakat

•          Yılmaz, İsmail, İnsan Kaynakları Uzmanı, Mülakat

*2011 Yılı Mayıs ayında Yalova Üniversitesi İnsan Kaynakları ve Çalışma İlişkileri Alanında yapmış olduğum yüksek lisans ödevidir. Bu çalışma Prof.Dr.Süleyman Özdemir'in denetiminde çalışılmıştır.

MAYIS 2011